Ποτάμι και άνθρωπος Λουδίας-Nέστος

Η περιβαλλοντική ομάδα του 2ου γυμνασίου Αλεξάνδρειας πραγματοποίησε για τη σχολική χρονιά 1998-1999 πρόγραμμα με θέμα: ”Το ποτάμι ο Λουδίας” και το συνδύασε με πρόγραμμα κινητικότητας μαθητών ”Ποτάμι και άνθρωπος” κατά το οποίο επισκέφτηκε το Νέστο.

Κατά αρχήν οι μαθητές γνώρισαν την ιστορία του ποταμού Λουδία την προέλευση και την εξέλιξή του μέσα στο χρόνο, την ιδιαιτερότητά του(παλίρροια) με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα τεχνητό ποτάμι.

Κατά την πραγματοποίηση του προγράμματος οι μαθητές επισκέφτηκαν το Λουδία σε διάφορα σημεία, περπάτησαν στις όχθες του, γνώρισαν την χλωρίδα και την πανίδα του, συγκέντρωσαν είδη της χλωρίδας.
Ανακάλυψαν τη χρησιμότητά του στον άνθρωπο, αλλά και συγχρόνως πως ο άνθρωπος επιβαρύνει τα νερά του μολύνοντάς τα με την παράλογη χρήση φυτοφαρμάκων και άλλων ρυπογόνων ουσιών.

Επισκέφτηκαν το Κέντρο Πληροφόρησης Δέλτα Αξιού, Λουδία, Αλιάκμονα και εκεί γνώρισαν καλύτερα το σχηματισμό ενός Δέλτα, τη σπουδαιότητα του υγρότοπου που δημιουργείται από αυτό και την αναγκαιότητα προφύλαξής του.

Ο Λουδίας είναι ο πιο μικρός από τους ποταμούς της Ελλάδας, με μήκος 39 χιλιόμετρα. Έχει τις πηγές του στο Βέρμιο και κυλώντας προς τη θάλασσα αποτελεί το όριο ανάμεσα στους νομούς Θεσσαλονίκης και Ημαθίας. Παλιότερα ήταν πλωτός και δημιουργούσε τη λίμνη Λουδία, τη γνωστή λίμνη των Γιαννιτσών, της εποχής του Μακεδονικού Αγώνα. Μετά την αποξήρανσή της λίμνης το ποτάμι αποτελεί μέρος των αποστραγγιστικών και αντιπλημμυρικών έργων του 1928 και 1934. Είναι δηλαδή, ουσιαστικά ο Λουδίας ένας τεχνητός ποταμός.
Περπατώντας στις όχθες του ποταμού συναντάμε πολλά είδη φυτών που τον κοσμούν. Η μεγαλύτερη ποικιλία βρίσκεται κυρίως στο Δέλτα που σχηματίζουν ο Αλιάκμονας, Αξιός και Λουδίας. Τα περισσότερα από τα φυτά είναι είδη ανθεκτικά στο αλάτι ή στην άμμο. Τα συνηθέστερα είναι φύκια, νούφαρα, κρίνος της θάλασσας, καμπόχορτο κλπ.

Η πανίδα του ποταμού και της περιοχής του υγρότοπου είναι πλούσια σε ψάρια του γλυκού, υφάλμυρου και αλμυρού νερού όπως γουλιανοί, περκιά, γριβάδια.
Επίσης τα πτηνά που σταματούν για λίγες μέρες, τις εποχές της μετανάστευσης (Άνοιξη, Φθινόπωρο) στην περιοχή του Λουδία είναι πολλά, όπως αργυροπελεκάνος, χουλιαρομύτα, λαγγόνα, σταχταετός, νεροχελίδονο, πορφυροτσικνιάς, θαλασσαετός.

Για την εμφάνιση, το σχηματισμό και την πορεία της εξέλιξής του γίνονται αναφορές από αρχαίους συγγραφείς όπως ο Εκαταίος ο Μιλήσιος, ο Ηρόδοτος, ο Ευριπίδης, ο Αισχίνης και ο Στράβων.
Ο μεγάλος τραγικός συγγραφέας Ευριπίδης στο έργο ”ΒΑΚΧΕΣ” εξυμνεί την περιοχή:”…ήξει/τε χορεύσων άμα βακχεύμασι, τον τ’ κυρόαν/ διαβάς Αξιόν ειλισομένας Μενάδες άξει Λυδίαν Τε τον έκλυον- εύιπτον χώραν ύδασιν- Καλλίστοισι λιπαίνειν”. Τον αποκαλεί πατέρα, χορηγό ευτυχίας και καλοτυχίζει τους κατοίκους της χώρας με τα ωραία άλογα, που λιπαίνεται με τα θαυμάσια νερά του Λουδία.

loudias1        loudias4

Αφού ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα που αφορούσε το Λουδία, ακολούθησε η επίσκεψη στο Νέστο.

Εκεί οι μαθητές γνώρισαν ένα άλλο ”πραγματικό” ποτάμι, ανακάλυψαν την ομορφιά που προσφέρει στη γύρω από αυτό φύση που δημιουργείται από τους μαιανδρισμούς του παίρνοντας έτσι γνώσεις γύρω από γεωλογικά θέματα.Ακόμη συναντήθηκαν με τις περιβαλλοντικές ομάδες άλλων 2 γυμνασίων (Χρυσούπολης-Ξάνθης) και αντάλλαξαν απόψεις για τον τρόπο προσέγγισης του θέματος ποταμού.

nestos1      nestos2

Τη περιληπτική απόδοση του Λουδία επιμελήθηκε η μαθήτρια της Β’ γυμνασίου Έλενα Δάρλα.